اهميت و نقش ورزش در تسريع روند يادگيري
هر دانش‌آموزي بارها و بارها در سالن‌هاي ورزشي ديوار حياط و راهروي مدارس، انواع رسانه‌هاي گروهي، كتاب‌ها و نشريات با عباراتي «عقل سالم در بدن سالم است» مواجه مي‌شود. با اين حال عده كمي از نوجوانان و جوانان حقيقت و معناي اصلي اين جمله را عملاً در زندگي خود به كار مي‌گيرند و اغلب آنها در برنامه‌هاي روزانه درس و ورزش را همراه هم تنظيم نمي‌كنند.
سلول‌هاي مغزي براي فعاليت خود به 25 درصد از كل انرژي مورد استفاده بدن نياز دارند. آيا اين انرژي تنها به وسيله تغذيه و استراحت- به صورتي كه در بين دانش‌آموزان رايج است- تأمين مي‌شود؟
غذا خوردن با عجله شايع بين دانش‌آموزان بدون تحرك جسمي لازم، حتي اگر با استراحت كافي هم همراه باشد نمي‌تواند تأثير كاملي در رساندن ماده و انرژي مورد نياز بدن داشته باشد. در صورت نبودن برنامه‌ريزي صحيح براي انجام حركات ورزشي روزانه، مغز انرژي كافي در اختيار ندارد زيرا تلاشي براي به جريان انداختن و تنظيم و گستردن انرژي به تناسب نياز هر قسمت از بدن- خصوصاً مغز- صورت نگرفته است.
علاوه‌بر اين كم‌تحركي و رخوت جسمي از آن، تأثير مستقيم بر روي روح و روان و اعصاب دارد و ذهن را نيز به سمت خستگي و ناتواني هدايت مي‌كند كه نتيجه همه اينها بالقوه ماندن بسياري از قابليت‌هاي ذهني و استعدادهاي محصلان در يادگيري است.
اغلب اوقات دانش‌آموزان خمود و بي‌حوصله و با اكراه به سوي انبوه كتاب‌هايشان مي‌روند و سعي مي‌كنند خلل هميشگي ناشي از عدم تحرك بدني را با فشار آوردن بي‌مورد به ذهن و انواع و اقسام روش‌هاي يادگيري جبران كنند در حالي كه راه بسيار ساده‌تر و سالم‌تري مانند ورزش مي‌توانند علاوه‌بر سلامت، نشاط و افزايش فعاليت ذهني، شور و اشتياق آنان را نسبت به درس خواندن تضمين كند. براي اينكه مغز به خوبي از عهده يادگيري و حفظ مطالب درسي برآيد، علاوه‌بر رساندن مواد غذايي و انرژي كافي بايد از خوني پاك و غني از اكسيژن تغذيه شود.
بدين منظور بايد شش‌ها كاملاً از هوا پر و خالي شوند بنابراين دانش‌آموزان بايد ريه‌هاي خود را نيز نيرومند كنند و اين كار نيز به وسيله ورزش ميسر است. هر حركت ورزشي خواص و نتايج خاص خود را دارد و اين‌گونه نيست كه ورزش فقط ماهيچه‌ها را قوي كند. معلمين ورزش در مدارس بايد خواص هر حركت را نيز به محصلين خود آموزش دهند تا آنها با آگاهي كامل از نتايج سودمند ورزش بهره‌مند شوند. در ضمن براي رساندن اكسيژن كافي به سلول‌هاي مغزي دانش‌آموزان بايد ياد بگيرند كه صحيح و اصولي تنفس كنند و با عادت دادن شش‌ها به نحوه مطلوب بازده تنفسي خود را افزايش دهند.
ورزش نخستين پرونده احساسات و ادراكات آدمي است. دانش و زيبايي در تندرستي است و تندرستي حقيقي به وسيله ورزش و گردش و غذاي سالم، مقوي و منظم حاصل مي‌شود. ورزش خون را به نسبت به تمام اعضاي بدن به عضلات دست و پا و گردن و كمر به خصوص اعصاب مي‌رساند و در تمام بدن خون را به جريان درمي‌آورد.
برخي از دانش‌آموزان ممكن است ديرتر يا زودتر از دو ماه به ورزش صبحگاهي عادت نمايند و بالاخره اين اقدام مفيد عادت و طبيعت ثانوي آنان خواهد شد. ورزشي كه دختران مي‌نمايند نبايد ورزش‌هاي سنگين قهرماني باشد بلكه آنان بايد در مدرسه بيشتر تنيس روي ميز و بازي‌هاي توپ‌دار مثل واليبال و بسكتبال و ورزش‌هاي سبك ديگر نمايند و با اسباب‌هاي ورزشي سنگين مانند هالتر و دمبل كار نداشته باشند.
بنابراين بهتر آن است كه محصلان خود به فكر تنظيم فعاليت‌هاي ذهني و جسمي خويش باشند و با تصميم‌گيري و به كار بستن اراده، روي آوردن به ورزش و توأم كردن آن با تحصيل از سنگيني بار مشكلاتي كه بر روح و ذهنشان انباشته‌اند بكاهند و به تجربه عيني دريابند كه در صورت هماهنگ كردن اين دو با صرف همان وقت و همان كار ذهني در عرصه يادگيري به نتايجي چند برابر مطلوب‌تر از قبل دست خواهند يافت و در نهايت با ذهني بازتر و بسيار راحت‌تر از استعدادهاي خود بهره‌برداري خواهند كرد.
